Co to jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna jest to proces zachodzący w naszym mózgu, który polega na organizowaniu informacji, które płyną z naszego ciała i otoczenia, w celu wykorzystania ich w codziennym funkcjonowaniu. Przetwarzanie tych bodźców trwa nieprzerwanie już od życia płodowego aż do śmierci. Jest to proces dynamiczny i cykliczny.
Informacje płynące z otoczenia są odbierane za pomocą zmysłów. Jesteśmy przyzwyczajeni do pięciu zmysłów: dotyk, wzrok, słuch, smak i węch. Tymczasem jednymi z ważniejszych zmysłów są dodatkowo układ przedsionkowy (ucho wewnętrzne czyli błędnik, zmysł równowagi) i propriocepcja (zmysł czucia głębokiego). Ostatnio wiele również mówi się o zmyśle interocepcji, czyli czuciu wewnętrznym.
Doktor A. Jean Ayres, która stworzyła całą teorię integracji sensorycznej w latach 80’ XXw, porównywała kolejne umiejętności w rozwoju sensorycznym dziecka do klocków. Im mocniejszy fundament, tym lepsza i stabilniejsza konstrukcja. Aby dziecko umiało posługiwać się złożonymi umiejętnościami potrzebnymi w szkole, potrzebuje mocnego fundamentu, którym są: zmysł dotyku, układ przedsionkowy i proprioceptywny. Wszystkie te zmysły muszą ze sobą współpracować i być we właściwy sposób przetwarzane w mózgu, żeby dziecko mogło spokojnie i bez stresu uczyć się w szkole.
Gdy w którymś momencie system odbioru czy przetwarzania zmysłów będzie szwankował, mówimy o trudnościach sensorycznych. Gdy trudności wpływają destabilizująco na codzienne życie dziecka i jego otoczenie, mówimy już o zaburzeniach przetwarzania sensorycznego.
Dysfunkcje integracji sensorycznej wpływają na:
Gdy widzimy, że dziecko ma trudność w którymś z tych obszarów, warto skonsultować się ze specjalistą, ponieważ im wcześniej zareagujemy, tym szybciej dziecko otrzyma niezbędną pomoc.
Uwaga! Wiele zaburzeń w zachowaniu czy rozwoju psychofizycznym dziecka wynika z jego trudności sensorycznych, dlatego też najlepszym kierunkiem jest udanie się do terapeuty integracji sensorycznej, który jest jednocześnie fizjoterapeutą i pedagogiem.
Uwaga! Z zaburzeń sensorycznych się nie wyrasta. Przechodzą one tylko w inne stadium, człowiek dorosły potrafi lepiej czy gorzej sobie z nimi poradzić, ale zostaną one z nim przez całe życie, jeśli odpowiednio wcześnie się nie zareaguje. Większość zaburzeń si można z powodzeniem zredukować i wyeliminować odpowiednią terapią i stosowaniem się na co dzień do wskazówek specjalisty.
mgr Katarzyna Kajkowska
pedagog specjalny, fizjoterapeuta, terapeuta si